EU i Bosna i Hercegovina uspostavili su diplomatske odnose i EU u zemlji zastupa Delegacija Evropske unije. U kontekstu Zajedničke vanjske i bezbjedonosne politike Vijeće Evropske unije dalo je mandat Specijalnom predstavniku Evropske unije u Bosni i Hercegovini i snagama Evropske unije Althea. Od 2003. do 2012. mandat Unije imala je i Policijska misija (EUPM).

Vijeće Evropske unije se u Solunu 2003. izjasnilo o Zapadnom Balkanu: “Budućnost ove regije je u Evropskoj uniji.” Bosna i Hercegovina ima perspektivu članstva u EU i odnosi između Unije i ove zemlje razvijaju se u tom kontekstu.

Za kratak sažetak odnosa između EU i Bosne i Hercegovine pogledajte seriju 2 kratkih audiovizuelnih klipova na: www.youtube.com/ovojeunija

Na samitu Evropske unije u Solunu 2003. su se predsjednici država i šefovi vlada izjasnili o Zapadnom Balkanu ukljućujući i Bosnu i Hercegovinu: “Budućnost ove regije je u Evropskoj uniji.” Bosna i Hercegovina ima perspektivu članstva u EU i odnosi između Unije i ove zemlje razvijaju se u tom pravcu.

Pojam evropske integracije označava povezivanje evropskih zemalja i naroda. Integracija označava spremnost na udruživanje resursa i zajedničko donošenje odluka unutar institucija Evropske unije (Evropski parlament, Vijeće EU, Evropska komisija itd.).

Prvi vidljivi učinak procesa evropskih integracija za građane BiH bilo je uvođenje bezviznog režima 15. decembra 2010. za građane sa biometrijskim pasošima.

Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) potpisan 16. juna 2008. u Luxembourgu uspostavio je okvir za implementaciju pravnih, administrativnih, institucionalnih i ekonomskih reformi koje će zemlju približiti EU. Stavljen je na snagu i Privremeni sporazum o trgovini i trgovinskim pitanjima (od 1. jula 2008.). Tako je uspostavljen prostor slobodne trgovine između EU i BiH, a upravo je EU glavni trgovinski partner zemlje. Pored toga, BiH pogoduju i jednostrane autonomne trgovinske preference EU za zemlje i teritorije koje učestvuju ili su u vezi sa procesom stabilizacije i pridruživanja.

Predsjedavajući Predsjedništva Bosne i Hercegovine podnio je 15. februara 2016. zahtjev Bosne i Hercegovine za članstvo u Evropskoj uniji predsjedništvu Vijeća EU.

Sljedeći koraci

Komisija šalje detaljan upitnik, te ocjenjuje odgovore koje dostavi Bosna i Hercegovina i daje preporuku o tome da li se Bosni i Hercegovini treba odobriti status kandidata. Po okončanju pregovora potpisuje se Ugovor o pristupanju koji ratificiraju države članice. Zemlja se na određeni datum priključuje EU.

Šta mogu mladi učiniti za EU integracije Bosne i Hercegovine?

Mladi mnogo mogu da učine za EU integracije Bosne i Hercegovine. Učenici medresa su već ranije pokazali izvrsnost znanja u prethodnom procesu obrazovanja i mnogi od njih nastavljaju svoje obrazovanje u različitim oblastima sa sličnom izvrsnošću i daljnjim uspjesima u ekonomskom, socijalnom i političkom životu Bosne i Hercegovine. Važno je da mladi jačaju osjećaja pripadnosti EU , te da zagovaraju i debatiraju o pitanjima važnim za njihovu budućnost.

Mladi će u periodu kada Bosna i Hercegovina postane članicom Europske unije biti na važnim društvenim i političkim funkcijama. Zato je od velike važnosti uključivati ih u procese, te motivisati da iskoriste prednosti koji su im na raspolaganju čak i u ovom pred-pristupnom periodu.

Ali, s druge strane, mladi ne trebaju sami čekati da im neko ponudi projekte i mjestu u cjelokupnom procesu EU integracija. Mnoštvo projekata i prilika su im već na raspolaganju, pogotovo studentskoj populaciji. Univerziteti u Bosni i Hercegovini su uveliko u Erasmus+ mreži koja studentima omogućava studentske razmjene s nekim od najboljih evropskih univerziteta. Povezivanje s vršnjacima u Evropi od ključne je važnosti. Zapravo, to je vjerovatno najbolja prilika koja se mladima u Bosni i Hercegovini nudi kada je u pitanju proces evropskih integracija.

Samo međusobnim razumijevanjem i upoznavanjem može se sačuvati ili barem produžiti period mira, sigurnosti i stabilnosti. To je za državu poput Bosne i Hercegovine od velike važnosti.

Još jedna značajna uloga mladih kada su u pitanju EU integracije jeste i njihova kritična svijest. U vremenu kada je prisutno puno neprovjerenih, netačnih i lažnih informacija o Europskoj uniji, migrantima i generalno o političkoj situaciji, upravo mladi moraju oponirati takvim razmišljanjima i uključivati se u javnu diskusiju. Populističke izjave se brzo šire upravo zbog toga što lijepo zvuče i što se lahko pamte, ali vrlo slabo se provjerava njihova tačnost. Obaveza mladih je da tu stupe na scenu i predstave situaciju onakvom kakva jeste.

Mladi moraju biti spremni oponirati čak i njihovim političkim predstavnicima. Članstvo u Europskoj uniji je u interesu svih, uključujući i mlade, te u cijelom procesu i oni moraju imati jasan stav i zalagati se za odgovornost onih koji su na funkcijama vlasti. Pozitivno je to što mladi u BiH imaju konkretne rezultate po ovom pitanju kada vlasti Bosne i Hercegovine nisu željele pristupiti Erasmus+ projektu 2013. godine. Adekvatnim reakcijama i protestima uspjeli su natjerati njihove političke predstavnike na odgovornost i rad te je Bosna i Hercegovina ostala u Erasmus+ porodici.

Na kraju krajeva, budućnost Europske unije i Bosne i Hercegovine je budućnost mlađih generacija. Zato je neophodno da već sada preuzmu stvari u svoje ruke.